Vào khoảng 6/1937, báo "Tiểu thuyết thứ bảy" xuất bản tại Hà Nội đăng truyện ngắn Hoa Ti Gôn của ký giả Thanh Châu. Theo đó câu chuyện kể lại một mối tình giữa một chàng nghệ sĩ và một thiếu nữ.
Sau đó không lâu, toà soạn nhận được của một người thiếu phụ trạc 20, dáng bé nhỏ, thùy mị, nét mặt u buồn, mang đến một bì thơ dán kín gửi cho chủ bút, trong đó chỉ gọn một bài thơ Hai sắc hoa ty-gôn, dưới ký tên T.T.Kh.
Khi thiếu phụ đi rồi, tòa soạn xem thơ nhận thấy thi phẩm ghi lại cảnh tình đáng thương tâm, nhưng người ta chỉ nhớ lờ mờ hình ảnh thiếu phụ kiạ Đó là lần đầu và cũng là lần cuối người thiếu phụ nầy xuất hiện.
Câu chuyện "Hoa ti-gôn" đã khơi lại mối tình xưa mà người thiếu phụ (T.T.Kh.) đã từng yêu một người và từng trao lời gắn bó dưới dàn hoa ti-gôn. Rồi chàng ra đi; nàng ở lại và nhận một mối tình gượng ép. Nàng đã làm bài thơ để giải toả niềm tâm sự.
Trong "Hai sắc hoa ti-gôn", tác giả thuật lại câu chuyện tình giữa nàng và chàng nghệ sĩ trót đã yêu nhau, song hoàn cảnh trái ngang, nàng phải gạt nước mắt nên duyên cùng người khác - một ông chồng luống tuổi - để rồi tan nát tâm tư mỗi khi nhớ lại những kỷ niệm êm đềm của một thời quá
khứ.
Sau bài thơ nầy, toà soạn Tiểu Thuyết Thứ Bẩy lại nhận được bằng đường bưu cục 3 tác phẩm khác cũng mang tên T.T.Kh. Đó là các bài Bài ThơThứNhất, Bài thơ đan áo (riêng đăng ở Phụ nữ thời đàm) và Bài thơ cuối cùng.
Từ đó về sau, người ta không còn gặp thơ của T.T.Kh nữa và không hiểu tại sao bài "Hai sắc hoa ti-gôn" lại xuất hiện trước "Bài thơ thứ nhất".
Từ lúc T.T. Kh góp mặt vào làng thi ca tiền chiến, người ta đã tốn biết bao công phu đi tìm hiểu về T.T.Kh.. Không ai biết được tên thật cũng như quê quán của nàng. Có người cho nàng là Trần Thị Khánh, một nữ sinh phố Sinh Từ, Hà nộị Có kẻ cho cô là người yêu của thi sĩ Thâm Tâm, hay đây chỉ là một nhân vật trong tưởng tượng của ông nhằm lâm ly hoá hay thi vị hoá một mối tình tưởng tượng. Rồi, ký giả Thanh Châu, các thi sĩ
Nguyễn Bính và J. Leiba cũng nhận T.T.Kh. là người yêu của mình ! Kể từ đó, dù cho các nhà văn tốn không biết bao giấy mực nhưng họ vẫn không biết gì hơn về nàng.
Về hoa ty-gôn (antigone in French) : loại hoa dây đẹp, không thơm, có hình quả tim vỡ làm mấy mảnh, màu trắng và hồng; ở miền Nam VN gọi là hoa nho vì lá giống lá nhọ Tác giả mượn ý màu trắng là màu trinh bạch, ngây thơ khi nàng còn nhỏ dại, và hồng là màu mà nàng phải trải qua những sự đau khổ trong tình trường khi con tim nàng tan vỡ...
Như ta đã thấy "Bài thơ cuối cùng", xuất hiện vào giữa năm 1938, trong đó T.T.Kh. giận trách người tình cũ đã đem thơ của nàng lên mặt báọ làm lộ chuyện thầm kín "cho khắp người đời thóc mách xem", thì không còn thấy xuất hiện bài thơ nào khác của nàng nữạ
Mãi tới 2 năm sau, vào giữa 1940, mới thấy xuất hiện bài thơ Gửi T.T.Kh với bút hiệu Thâm Tâm (Nguyễn Tuấn Trình,1917-1948), có lẽ là ông ở xa vừa mới về. Ông tự nhận là người tình cũ của T.T.Kh, gọi nàng bằng tên "Khánh" và nhắc tên nầy tổng cộng 4 lần. Bài thơ nầy là để trả lời cho 4 bài thơ của nàng, nhưng với giọng điệu cay đắng, mỉa mai!
Ngoài ra Thâm Tâm còn 2 bài thơ khác viết cho T.T.Kh như sau: Màu Máu Ty-gôn, Dang Dở
Đây là những bài thơ tình hay nhất của Thâm Tâm gởi cho T.T.Kh xuất hiện trong năm 1940. Bài thơ "Dang dở" trên đã chấm dứt "mối tình bí mật" đó. Nhưng...
Sau đó, người ta lại được "biết chút ít" về T.T.Kh. qua bài thơ Dòng dư lệ của Nguyễn Bính. Lúc bấy giờ ai chẳng nghỉ T.T.Kh chính là người tình vườn Thanh của Nguyễn Bính. Nhưng đó chỉ là sự ngộ nhận của một kẻ si thơ T.T.Kh mà thôị
Thi sĩ Nguyễn Bính lúc còn trẻ có máu giang hồ, vào Nam ra Bắc mấy lần. Một lần dong ruổi, gặp đêm mưa lớn, ông ghé vào trọ tại một nhà ở vùng Thanh Hóa, được người lão bộc tiếp đãị Nhà có khu vuờn đẹp, trong nhà có cô gái trẻ ngồi quay tơ -mà ông gọi là "Người Vườn Thanh" - đã khiến ông rung động, thao thức bâng quơ, nhưng nghĩ mình còn nặng kiếp giang hồ nên chưa dám tính đến chuyện tình duyên.
Rồi mấy năm sau, ông lại có dịp qua vùng Thanh Hóa, bèn tìm đến chốn cũ, thì được người lão bộc năm xưa kể cho nghe "một thiên hận tình". Thời gian lại qua đi, ông gần như đã quên câu chuyện đó, thì đọc được những bài thơ của T.T.Kh xuất hiện trên báọ Ông thấy những bài thơ đó giống hệt thiên hận tình của "Người Vườn Thanh" năm nào, ông nghĩ rằng "Người Vườn Thanh" chính là T.T.Kh., và viết bài thơ "Dòng dư lệ để tặng nàng.
Mặc dầu xôn xao bàn tán và tranh dành lấy mình và lấy thơ của min`h. T.T.KH đã biến mất. Cho đến muà xuân năm 1938 ngày 30 tháng 10 thì trên tiểu thuyết thứ bảy laị xuất hiện T.T.KH với Bài thơ cuối cùng. -Dó là ba bài thơ mà T.T.KH đã để laị trong lòng tất cả người yêu thơ của bà. Cho đến thập kỷ 80, vẫn có người noí rằng bà còn sống và đã gặp bà, nhưng dù sao đó cũng chỉ là một lời noí mà thôị
Vậy T.T.KH nàng là ai ??? và vì ai mà làm thơ ??? Cái nghi vấn đã kéo daì hơn 50 năm cho đến năm 1994. Bà -D.T.L (tạm dấu tên) đã tiết lộ cái mà thiện hạ cho là "Thiên cơ bât' khả tiết lộ" cho nhà văn Thế Nhật, và đó cũng là cái chià khoá để mở cái cửa nghi vấn cho làng văn hoc. Vietnam.
Bài Thơ Thứ Nhất
T.T.Kh.
Thuở trước hồn tôi phơi phới quá
Lòng thơ nguyên vẹn một làn hương
Nhưng nhà nghệ sĩ từ đâu lại
Êm ái trao tôi một vết thương
Tai ác ngờ đâu gió lạ qua
Làm kinh giấc mộng những ngày hoa
Thổi tan âm điệu du dương trước
Và tiễn người đi bến cát xa
Ở lại vườn Thanh có một mình
Tôi yêu gió rụng lúc tàn canh
Yêu trăng lặng lẽ rơi trên áo
Yêu bóng chim xa nắng lướt mành
Và một ngày kia tôi phải yêu
Cả chồng tôi nữa lúc đi theo
Những cô áo đỏ sang nhà khác
Gió hỡi, làm sao lạnh rất nhiều !
Từ đấy không mong không dám hẹn
Một lần gặp nữa dưới trăng nghiêm
Nhưng tôi vẫn chắc nơi trời lạ
Người ấy ghi lòng: vẫn nhớ em ...
Đang lúc lòng tôi muốn tạm yên
Bỗng ai mang lại cánh hoa tim
Cho tôi ép nốt dòng dư lệ
Rỏ xuống thành thơ khóc chút duyên
Đẹp gì một mảnh lòng tan vỡ
Đã bọc hoa tàn dấu xác xơ
Tóc úa giết dần đời thiếu phụ
Thì ai trông ngóng chả nên chờ
Viết đoạn thơ đầu lo ngại quá
Vì tôi còn nhớ hẹn nhau xưa
Cố quên đi nhé, câm mà nín
Đừng thở than bằng những chuyện thơ !
Tôi run sợ viết lặng thinh nghe
Tiếng lá thu khô xiết mặt hè
Như tiếng chân người len lén đến
Song đời nào dám gặp ai về
Tuy thế tôi tin vẫn có người
Thiết tha theo đuổi nữa, than ôi !
Biết đâu tôi một tâm hồn héo
Bên cạnh chồng nghiêm luống tuổi rồi ..
Ngày lại ngày sáo rỗng
Giữa chợ đời chơ vơ
Hoang lạnh phút giây thừa
Não nề những giọt mưa
Đan Áo Cho Chồng
T.T.Kh.
"Chị ơi ! Nếu chị đã yêu
Đã từng lỡ hát ít nhiều đau thương,
Đã xa hẳn quãng đường hương,
Đã đem lòng gởi gió sương mịt mùng.
Biết chăng chị ? Mỗi mùa đông,
Đáng thương những kẻ có chồng như em,
Vẫn còn thấy lạnh trong tim,
Đan đi đan lại áo len cho chồng.
Như con chim hót trong lồng,
Hạt mưa nó rụng bên song bơ thờ.
Tháng ngày nổi tiếng tiêu sơ,
Than ôi! Gió đã sang bờ ly tan...
Tháng ngày miễn cưỡng em đan,
Kéo dài một chiếc áo len cho chồng.
Như con chim nhốt trong lồng,
Tháng ngày mong đợi ánh hồng năm nao!
Ngoài trời mưa gió xôn xao,
Ai đem khóa chết chim vào lồng nghiêm ?
Ai đem lễ giáo giam em ?
Sống hờ trọn kiếp trong duyên trái đời...
Lòng em khổ lắm chị ơi !
Trong bao tủi cực với lời mỉa maị
Quang cảnh lạ, tháng năm dài,
Đêm đêm nghĩ tới ngày mai giật mình!"
Ngày lại ngày sáo rỗng
Giữa chợ đời chơ vơ
Hoang lạnh phút giây thừa
Não nề những giọt mưa
Hai Sắc Hoa Tigôn
T.T.Kh.
Một mùa thu trước mỗi hoàng hôn
Nhặt cánh hoa rơi cảm thấy buồn
Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc
Tôi chờ người đến với yêu đương
Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng
Dải đường xa vút bóng chiều phong
Và phương trời thẳm mờ sương, cát
Tay vít dây hoa trắng chạnh lòng
Người ấy thuờng hay vuốt tóc tôi
Thở dài trong lúc thấy tôi vui
Bảo rằng: "Hoa dáng như tim vỡ
Anh sợ tình ta cũng thế thôi!"
Thuở ấy nào tôi đã hiểu gì
Cánh hoa tan tác của sinh ly
Cho nên cười đáp: "Màu hoa trắng
Là chút lòng trong chẳng biến suy!"
Đâu biết một đi một lỡ làng,
Dưới trời đau khổ chết yêu đương
Người xa xăm quá! Tồi buồn lắm,
Trong một ngày vui pháo nhuộm đường...
Từ đấy, thu rồi, thu lại thu...
Lòng tôi còn giá đến bao giờ
Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ
Người ấy, cho nên vẫn hững hờ
Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạt lẽo của chồng tôi
Mà từng thu chết, từng thu chết
Vẫn giấu trong tim bóng một người
Buồn quá! Hôm nay xem tiểu thuyết
Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa
Nhưng hồng tựa trái tim tan vỡ
Và đỏ như màu máu thắm pha!
Tôi nhớ lời người đã bảo tôi
Một muà thu trước rất xa xôi...
Đến nay tôi hiểu thì tôi đã
Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi!
Tôi sợ chiều thu nhạt nắng mờ
Chiều thu hoa đỏ rụng. Chiều thu
Gió về lạnh lẽo chân mây vắng
Người ấy sang sông đứng ngóng đò
Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng
Trời ơi! Người ấy có buồn không
Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng.
Ngày lại ngày sáo rỗng
Giữa chợ đời chơ vơ
Hoang lạnh phút giây thừa
Não nề những giọt mưa.
Trả lời người yêu
-Thâm Tâm viết bài thơ trả lời T.T.Kh
Các anh hãy uống thật say,
Cho tôi uống những cốc đầy rồi im
Giờ hình như quá nửa đêm?
Lòng đau mang lại cái tin cuối mùa.
Hơi đàn buồn như trời mưa
Các anh tắt nốt âm thừa đi thôi!
Giờ hình như ở ngoài trời
Tiếng xe đã nghiếng rã rời ra đi.
Hồn tôi lờ mờ sương khuya
Bởi chưng tôi viết bài thi trả lời
Vâng, tôi vẫn biết có người
Một đêm cố tưởng rằng tôi là chồng.
Ðể hôm sau khóc trong lòng
Vâng, tôi vẫn biết cánh đồng thời gian.
Hôm qua rụng hết lá vàng
Và tôi lỡ chuyến chiều tàn về không.
Tiếng xe trong vết bụi hồng
Nàng đi thuở ấy nhưng trong khói mờ
Tiếng xe trong xác pháo xưa
Nàng đi có mấy bài thơ trở về.
Tiếng xe mở lối vu quy
Hay là tiếng khóc nàng chia cuộc đời!
Miệng chồng, Khánh gắn trên môi,
Hình anh, mắt Khánh sáng ngời còn mơ.
Từ ngày đàn chia đường tơ,
Sao tôi không biết hững hờ nàng đan.
Kéo dài một chiếc áo len
Tơ càng đứt mối, nàng càng nối dây.
Nàng còn gỡ mãi trên tay,
Thì tơ duyên mới đã thay hẳn màu.
Góp hai thứ tóc đôi đầu
Sao còn đan nối những câu tâm tình?
Khánh ơi! Còn hỏi gì anh?
Lá rơi đã hết màu xanh, màu vàng.
Chỉ kêu những tiếng thu tàn,
Tình ta đã chết anh càng muốn xa.
Chiều tan, chiều tắt, chiều tà
Ngày mai, ngày mốt, vẫn là ngày nay.
Em quen mất lối chim bay
Và em đã chán trông mây trông mờ.
Ðoàn viên từng phút từng giờ
Sóng yên lặng thế, em chờ gì hơn?
Từng năm, từng đứa con son
Mím môi vá kín vết thương lại lành.
Khánh ơi! Còn hỏi gì anh?
Xưa tình đã vỡ, nay tình lại nguyên.
Em về đan mối tơ duyên
Vào tà áo mới, đừng tìm duyên xưa.
Bao nhiêu giọt lệ còn thừa
Hãy dành mà khóc những giờ vị vong.
Bao nhiêu những cánh hoa hồng
Hãy dâng cho trọn nghĩa chồng, hồn cha.
Nhắc làm chi chuyện đôi ta
Cuộc đời anh đã phong ba dập vùi....
Hãy vui lên các anh ơi!
Nàng đi tôi gọi hồn tôi trở về.
Tâm hồn lạnh nhạt đêm nghe
Tiếng mùa lá chết đã xê dịch chiều.
Giờ hình như gió thổi nhiều
Những loài "hoa máu" đã gieo nốt đời.
Bao nhiêu nghệ sĩ nổi trôi
Sá chi cái đẹp dưới trời mong manh.
Sá chi những chuyện tâm tình
Lòng đau, đem chứa trong bình rượu cay!
Ngày lại ngày sáo rỗng
Giữa chợ đời chơ vơ
Hoang lạnh phút giây thừa
Não nề những giọt mưa
Bài Thơ Cuối Cùng
T.T.Kh.
Anh hỡi tháng ngày xa quá nhỉ ?
Một mùa thu cũ, một lòng đau...
Ba năm ví biết anh còn nhớ,
Em đã câm lời, có nói đâu !
Đã lỡ, thôi rồi ! Chuyện biệt ly,
Càng khơi càng thấy lụy từng khi
Trách ai mang cánh "ti-gôn" ấy,
Mà viết tình em, được ích gì ?
Chỉ có ba người đã đọc riêng,
Bài thơ "đan áo" của chồng em.
Bài thơ "đan áo" nay rao bán,
Cho khắp người đời thóc mách xem...
Là giết đời nhau đấy, biết không ?
...Dưới giàn hoa máu tiếng mưa rung,
Giận anh, em viết dòng dư lệ,
Là chút dư hương: điệu cuối cùng!
Từ đây, anh hãy bán thơ anh,
Còn để yên tôi với một mình,
Những cánh hoa lòng, hừ ! Đã ghét,
Thì đem mà đổi lấy hư vinh.
Ngang trái đời hoa đã úa rồi,
Từng mùa gió lạnh sắc hương rơi...
Buồng nghiêm thờ thẩn hồn eo hẹp,
Đi nhớ người không muốn nhớ lời !
Tôi oán hờn anh, mỗi phút giây,
Tôi run sợ viết, bởi rồi đây
Nếu không yên được thì tôi chết
Đêm hỡi ! Làm sao tối thế nầy ?
Năm lại năm qua cứ muốn yên
Mà phương ngoài gió chẳng làm quên;
Và người vỡ lỡ duyên thầm kín,
Lại chính là anh ? Anh của em!
Tôi biết làm sao được hỡi trời ?
Giận anh, không nỡ! Nhớ không thôi!
Mưa buồn, mưa hắt, trong lòng ướt...
Sợ quá đi, anh... "có một người" !...
Ngày lại ngày sáo rỗng
Giữa chợ đời chơ vơ
Hoang lạnh phút giây thừa
Não nề những giọt mưa
Dòng Dư Lệ (Nguyễn Bính ngỡ T.T.KH
là người con gái Vườn Thanh.....)
Nguyễn Bính
Bài thơ ông đã viết cho T.T.Kh.
Cho tôi ép nốt dòng dư lệ
Rỏ xuống thành thơ khóc chút duyên
TTKH
Gió đưa xác lá về đường
Thu sang nhuộm cả sầu thương một trời
Sầu thương nhuộm lấy hồn tôi,
Đêm qua ngồi đọc thơ người xa xăm.
Một ngàn năm, một vạn năm,
Con tằm vẫn kiếp con tằm vương tơ.
Tặng người gọi một dòng thơ
Hay là dòng nước mắt thừa đêm qua?
Đường về Thanh Hóa bao xa
Bao giờ ra nhớ rủ ta với, chàng
Bảo rằng quan chẳng cho sang
Ai đời quan cấm đò ngang bao giờ!
Vườn Thanh qua đấy năm xưa
Trọ nhờ đêm ấy trời mưa tối trời
Quanh lò sưởi ấm, bên tôi
Bên người lão bộc đương ngồi quay tơ
Tuổi nàng năm ấy còn thơ
Còn bao hứa hẹn đợi chờ một mai.
(Rồi đây bao gió bụi đời,
Tôi quên sao được con người vườn Thanh).
Lạnh lùng canh lại sang canh,
Lòng tôi thao thức với tình bâng quơ.
Bởi sinh lạc kiếp giang hồ,
Dám đâu toan tính xe tơ giữa đường.
Thu sang rồi lại thu sang
Cúc bao lần nở, lá vàng bao rơi?
Bao nhiêu vật đổi sao dời?
Đường bao dặm thẳm! Hỡi người bốn phương!
Trọ bao nhiêu quán bên đường,
Nhưng không lần nữa qua vườn Thanh xưa.
Cô nàng năm ấy quay tơ
(Tôi quên sao được!) Hẳn chưa lấy chồng.
Một hôm lòng lại nhủ lòng:
"Nơi đây giáp với cánh đồng vườn Thanh"
Rồi tôi len lén một mình
Ra đi với một tấm tình hây hây.
Đường mòn tràn ngập bông may
Gió heo (mây) báo trước một ngày thu sang.
Dừng chân trước cửa nhà nàng.
Thấy hoa vàng với bướm vàng hôn nhau.
Tìm nàng chẳng thấy nàng đâu.
Lá rơi lả tả bên lầu như mưa...
Chợt người lão bộc năm xưa
Từ đâu mang mảnh guồng tơ lại nhà
Một hai xin phép ông già
Trọ nhờ đêm ấy, nữa là hai đêm.
Ông già nể khách người quen.
Ngậm ngùi kể lại một "thiên hận tình."
Rồi ông kết: (giọng bất bình)
"Trời cay nghiệp thế cho đành! Thưa ông,
Cô tôi nhạt cả môi hồng,
Cô tôi chết cả tấm lòng ngây thơ.
Đâu còn sống lại trong mơ,
Đâu còn sống lại bên bờ sông yêu?
Buồng the sầu sớm thương chiều.
Khóc thầm biết có bao nhiêu lệ rồi.
Tơ duyên đến thế là thôi!
Thế là uổng cả một đời tài hoa.
Đêm đêm bên cạnh chồng già
Và bên cạnh bóng người xa hiện về..."
Rùng mình tôi lại gạt đi:
"Già ơi! Thảm lắm! Kể chi dài dòng?
Cháu từ mắc số long đong,
Yêu đương chìm tận đáy lòng đã lâu.
Đau thương qua mấy nhịp cầu,
Cạn dòng nước mắt còn đâu khóc người!
"Dối già một chút mà thôi,
Nghe lời già kể cháu mười đêm luôn
Chợt thương, chợt khóc, chợt buồn
Cháu như một kẻ mất hồn, già ơi!"
Truyện xưa hồ lãng quên rồi,
Bỗng đâu xem được thơ Người Vườn Thanh
Bao nhiêu oan khổ vì tình,
Cớ sao giống hệt chuyện mình gặp xưa?
Phải chăng? Mình có nên ngờ?
Rằng người năm ngoái bây giờ là đây?
Ngày lại ngày sáo rỗng
Giữa chợ đời chơ vơ
Hoang lạnh phút giây thừa
Não nề những giọt mưa
T.T.KH là gì?
T chữ thứ nhất là TRẦN
T chữ thứ hai là THANH
KH chữ thứ ba là KHÓC
KHÓC ở đây là khóc cho mối tình có duyên không nợ, khóc cho cái éo le cuộc đờị Tạo hoá chớ trêu kiến cho họ gặp nhau rồi đem cho họ bao nhiêu là nước mắt ngậm ngùi khi xa nhau.
THANH là Thanh Tâm. là tác giả của bài "Hoa "Ti-gôn"" , Ông hiện cư ngụ tại Hà nội, là người đã tạo cho T.T.KH những cảm xúc để viết lên những giận hờn, thương xót, và khoc' thương. Người đã mang nặng chữ chung, thủy với chữ tình, đã gắn bó với thơ T.T.KH, với cái hồn của nàng suôt' hơn 50 năm trời đằng đẵng. Môt. người mà hôm nay thân đã tàn sức đã tận, nhưng tâm hồn vẫn lâng lâng cái trẻ trung, cái nhớ thương ray rứt về cố nhân. Một người có tâm hồn cao thương và sắc đá, trước những thử thách chơ trêu của tạo hoá, nhưng laị mềm mại, đắng cay trong từng ngòi but' ông buông lơị
TRẦN là Trần Thị Chung , ( Tên thường goị là Trần Thị Vân Chung ) Sinh ngày 25-8-1919 tại thị xã Thanh Hoá, Hà Nộị Sinh trưởng trong một gia đình Quan lại thời bấy giờ, Vân Chung có một người anh cả, hai người em gái và một người em trai ut'. Nam 1934, qua mối mai, gia đình nàng đã hứa gả nàng cho môt. luật sư (Lê Ngọc Chấn, ông đã chết sau khi mãn tù cải tạo hoc. tập). Hiện nay bà cùng các con sinh sống ở miền nam nước Pháp trong một thị xã nhỏ và bà vẫn tiếp tục làm thơ, viết văn với nhiều bút hiệu khác khau như Vân Nương, Tơ Sương v.v...
KN
Tưởng rằng mọi nổi đau sẽ ra đi trên đôi cánh của thời gian. Nhưng lúc ấy chính thời gian lại hóa nổi đau
em yêu mưa.. vì em yêu anh... cơn mưa của đời em ơi...em nhớ anh lắm !
GỬI T.T.KH.
Thâm Tâm
Các anh hãy uống thật say,
Cho tôi uống những cốc đầy rồi im.
Giờ hình như quá nửa đêm,
Lòng đau mang lại cái tin cuối mùa
Hơi đàn buồn như trời mưa,
Các anh tắt nốt âm thừa đi thôi.
Giờ hình như ở ngoài trời,
Tiếng xe đã nghiếng rã rời ra đi.
Hồn tôi lơ mờ sương khuya,
Bởi chưng tôi viê’t bài thơ trả lời
Vâng, tôi biết có một người,
Một đêm cố tưởng rằng tôi là chồng.
Để hôm sau khóc trong lòng,
Vâng, tôi vẫn biết cánh đồng thời gian
Hôm nay rụng hết lá vàng,
Và tôi lo chuyến chiều tàn về không.
Tiếng xe trong vết bụi hồng,
Nàng đi thuở ấy, nhưng trong khói mờ
Tiếng xe trong xác pháo xưa,
Nàng đi có mấy bài thơ trở về,
Tiếng xe mở lối vu quy
Hay là tiếng khóc nàng chia cuộc đời
Miệng chồng, Khánh gắn trên môi
Hình anh, mắt Khánh sáng ngời còn mơ,
Từ ngày đàn chia đường tơ,
Sao tôi không biết hững hờ nàng đan.
Kéo dài một chiếc áo len,
Tơ càng đứt mối, nàng càng nối dây.
Nàng còn gỡ mãi trên tay,
Thì tơ duyên mới đã thay hẳn màu
Góp hai thứ tóc đôi đầu,
Sao còn đan nối những câu tâm tình
Khánh ơi, còn hỏi gì anh?
Lá rơi đã hết màu xanh màu vàng
Chỉ kêu những tiếng thu tàn,
Tình anh đã chết anh càng muốn xa.
Chiều tan, chiều tắt, chiều tà,
Ngày mai, ngày mốt, vẫn là ngày nay.
Em quên mất lối chim bay,
Và em đã chán trông mây trông mờ
Đoàn viên từng phút, từng giờ,
Sống yên lặng thế em chờ gì hơn.
Từng năm từng đứa con son,
Mỉm cười vá kín vết thương lại lành
Khánh ơi! Còn hỏi gì anh?
Xưa tình đã vỡ, nay tình lại nguyên.
Em về đan mối tơ duyên,
Vào tà áo mới, đừng tìm duyên xưa.
Bao nhiêu giọt lệ còn thừa,
Hãy dành mà khóc những giờ vị vong
Bao nhiêu những cánh hoa hồng
Hãy dâng cho trọn nghĩa chồng, hồn cha.
Nhắc làm chi chuyện đôi ta,
Cuộc đời anh đã phong ba dập vùi...
Hãy vui lên, các anh ơi
Nàng đi tôi gọi hồn tôi trở về
Tâm hồn lạnh nhạt đêm nghe,
Tiếng mùa lá chết đã xê dịch nhiều
Giờ hình như gió thổi nhiều,
Những loài "hoa máu" đã giao nốt đời
Bao nhiêu nghệ sĩ nổi trôi,
Sá chi cái đẹp dưới trời mong manh.
Sá chi những chuyện tâm tình,
Lòng đau đem chứa trong bình rượu cay!
KN
Tưởng rằng mọi nổi đau sẽ ra đi trên đôi cánh của thời gian. Nhưng lúc ấy chính thời gian lại hóa nổi đau
em yêu mưa.. vì em yêu anh... cơn mưa của đời em ơi...em nhớ anh lắm !
Còn đây chính là bài thơ Thâm Tâm viết cho T.T.Kh mà người ta cho là để kết thúc mối tình bí mật đó!
Dang Dở
Khi biết lòng anh như đã chết,
Mây thôi hồng mà lá cũng thôi xanh.
Màu hoa tươi cũng héo ở trên cành.
Và vũ trụ thãy một màu đen tốị
Anh cố giữ lòng anh không bối rối,
Để mơ màng tưởng nhớ phút giây xưạ
Em cùng anh sánh gót dưới bóng dừa,
Một đêm trăng sáng trên đường đá đỏ.
Em nói những gì? Anh còn nhớ rõ,
Nhưng làm sao ? Ai hiểu tại làm sao ?
Chim muốn bay, cũng giữ chẳng được nào,
Tình đã chết, có mong gì sống lại!
Anh không trách chi em điều ngang trái,
Anh không buồn số kiếp quá mong manh!
Có gì đâu bướm muốn xa cành,
Anh cứ tiếc cái gì xưa đã chết.
Nhưng anh biết cái gì xưa đã chết,
Anh càng buồn càng muốn kết thành thơ,
Mộng đang xanh, mộng hóa bơ phờ,
Đây bài thơ chót kính dâng tặng bạn.
Và thành chúc đời em luôn tươi sáng,
Như mộng kiều đầm ấm tuổi xuân xanh,
Như hương trinh bát ngát ý dịu lành,
Hòa nhạc mới chiều dâng tơ hạnh phúc.
Cuộc ly biệt ngờ đâu vừa đúng lúc,
Lòng bâng khuâng, bối rối trước khúc quanh,
Đi không đành, mà ở cũng không đành,
Muôn chim Việt hãy về thành Nam cũ.
Chiều nay lạnh, có nhiều sương rơi quá,
Nhưng lòng anh đã bình thản lại rồị
Hết đau buồn và cảm thấy sục sôị
Niềm uất hận của một thời lạc lốị
Lấy nghệ thuật làm trò hề múa rối,
Đem tài hoa cung phụng sóng mắt huyền.
Để khẩn cầu xin một nụ cười duyên;
Nàng kiều nữ chốn lầu hoa thầm kín.
Trong khi đó, thanh niên không bịn rịn.
Giã gia đình, trường học để ra đị
Họa xâm lăng đe dọa ở biên thùy,
Kêu gọi lính giục lòng trai cứu quốc.
Thôi em nhé! từ đây anh cất bước,
Em yên lòng vui hưởng cuộc đời vuị
Đừng buồn thương, nhớ, tiếc, hoặc ngậm ngùi,
Muôn việc thảy đều do nơi số kiếp.
KN
Tưởng rằng mọi nổi đau sẽ ra đi trên đôi cánh của thời gian. Nhưng lúc ấy chính thời gian lại hóa nổi đau
em yêu mưa.. vì em yêu anh... cơn mưa của đời em ơi...em nhớ anh lắm !
Truyện Tình TTKH (st) Thơ T.T.Kh.
Đôi dòng tiểu sử:
Chưa bao giờ có tiểu sử vì T.T.Kh. chưa bao giờ xuất hiện trước công chúng...
Đôi Dòng Cảm Tưởng
Vào khoảng giữa năm 1937 , có một thi nhân dưới bút hiệu TTKH đã xuất hiện trên thi đàn Việt Nam làm xôn xao giới dư luận. Người ta không hề được biết thi nhân là ai, tên thật là gì, ở nơi nào... thậm chí là nam hay là nữ? Người ta chỉ biết căn cứ vào những dòng huyết lệ của thi nhân mà gọi là nàng, một nàng thiếu phụ trẻ, có thế thôi!
Nàng chỉ viết duy nhất có bốn bài thơ được lần lượt đăng trên tạp chí Phụ Nữ thời nay vào thời bấy giờ. Nhưng cũng chỉ với bốn bài thơ vỏn vẹn ấy, nàng đã làm thao thức không biết bao nhiêu trái tim của các thi sĩ đương thời. Rất nhiều thi nhân đã tự cho mình là nhân vật chàng, nhân vật được yêu đương nhung nhớ trong thơ T.T.Kh. , rồi viết rất nhiều bài thơ cho nàng.
Tiêu biểu trong số đó, chúng ta đọc những dòng thơ Nguyễn Bính:
... Vâng , tôi biết có một người
Một đêm cố tưởng rằng tôi là chồng
Để hôm sau khóc trong lòng
Vâng , tôi vẫn biết cánh đồng thời gian ....
Tình cảm càng nồng nàn, tha thiết hơn nữa khi thi sĩ đã đặt cho nàng cả một cái tên :
... Khánh ơi , còn hỏi gì anh ? ...
... Miệng chồng Khánh gắn trên môi
Hình anh mắt Khánh sáng ngời còn mơ ....
Mạo nghĩ, mỗi một người yêu thơ cũng nên một lần đọc qua thơ tình T.T.Kh. Đọc thơ T.T.Kh. để hiểu được tiếng lòng bi thương của một người phụ nữ thời bấy giờ, mà có lẽ cũng là của mọi thời đại. Đọc thơ TTKH chúng ta không khỏi bàng hoàng xót xa cho cảnh ngộ ngang trái của những người yêu nhau. Có tình yêu đơm hoa kết trái nở rộ, có tình yêu gào thét nhớ nhung, thì cũng có tình yêu mãi mãi chỉ là một hơi thở dài trong bóng tối mà thôi ...
Câu chuyện "Hoa ti-gôn" đã khơi lại mối tình xưa mà người thiếu phụ (T.T.Kh.) đã từng yêu một người và từng trao lời gắn bó dưới dàn hoa ti-gôn. Rồi chàng ra đi; nàng ở lại và nhận một mối tình gượng ép. Nàng đã làm bài thơ để giải toả niềm tâm sự.
Trong "Hai sắc hoa ti-gôn", tác giả thuật lại câu chuyện tình giữa nàng và chàng nghệ sĩ trót đã yêu nhau, song hoàn cảnh trái ngang, nàng phải gạt nước mắt nên duyên cùng người khác - một ông chồng luống tuổi - để rồi tan nát tâm tư mỗi khi nhớ lại những kỷ niệm êm đềm của một thời quá
khứ.
Sau bài thơ nầy, toà soạn Tiểu Thuyết Thứ Bẩy lại nhận được bằng đường bưu cục 3 tác phẩm khác cũng mang tên T.T.Kh. Đó là các bài Bài ThơThứNhất, Bài thơ đan áo (riêng đăng ở Phụ nữ thời đàm) và Bài thơ cuối cùng.
Từ đó về sau, người ta không còn gặp thơ của T.T.Kh nữa và không hiểu tại sao bài "Hai sắc hoa ti-gôn" lại xuất hiện trước "Bài thơ thứ nhất".
Từ lúc T.T. Kh góp mặt vào làng thi ca tiền chiến, người ta đã tốn biết bao công phu đi tìm hiểu về T.T.Kh.. Không ai biết được tên thật cũng như quê quán của nàng. Có người cho nàng là Trần Thị Khánh, một nữ sinh phố Sinh Từ, Hà nộị Có kẻ cho cô là người yêu của thi sĩ Thâm Tâm, hay đây chỉ là một nhân vật trong tưởng tượng của ông nhằm lâm ly hoá hay thi vị hoá một mối tình tưởng tượng. Rồi, ký giả Thanh Châu, các thi sĩ
Nguyễn Bính và J. Leiba cũng nhận T.T.Kh. là người yêu của mình ! Kể từ đó, dù cho các nhà văn tốn không biết bao giấy mực nhưng họ vẫn không biết gì hơn về nàng.
Về hoa ty-gôn (antigone in French) : loại hoa dây đẹp, không thơm, có hình quả tim vỡ làm mấy mảnh, màu trắng và hồng; ở miền Nam VN gọi là hoa nho vì lá giống lá nhọ Tác giả mượn ý màu trắng là màu trinh bạch, ngây thơ khi nàng còn nhỏ dại, và hồng là màu mà nàng phải trải qua những sự đau khổ trong tình trường khi con tim nàng tan vỡ...
Như ta đã thấy "Bài thơ cuối cùng", xuất hiện vào giữa năm 1938, trong đó T.T.Kh. giận trách người tình cũ đã đem thơ của nàng lên mặt báọ làm lộ chuyện thầm kín "cho khắp người đời thóc mách xem", thì không còn thấy xuất hiện bài thơ nào khác của nàng nữạ
Mãi tới 2 năm sau, vào giữa 1940, mới thấy xuất hiện bài thơ Gửi T.T.Kh với bút hiệu Thâm Tâm (Nguyễn Tuấn Trình,1917-1948), có lẽ là ông ở xa vừa mới về. Ông tự nhận là người tình cũ của T.T.Kh, gọi nàng bằng tên "Khánh" và nhắc tên nầy tổng cộng 4 lần. Bài thơ nầy là để trả lời cho 4 bài thơ của nàng, nhưng với giọng điệu cay đắng, mỉa mai!
Ngoài ra Thâm Tâm còn 2 bài thơ khác viết cho T.T.Kh như sau: Màu Máu Ty-gôn, Dang Dở
Đây là những bài thơ tình hay nhất của Thâm Tâm gởi cho T.T.Kh xuất hiện trong năm 1940. Bài thơ "Dang dở" trên đã chấm dứt "mối tình bí mật" đó. Nhưng...
Sau đó, người ta lại được "biết chút ít" về T.T.Kh. qua bài thơ Dòng dư lệ của Nguyễn Bính. Lúc bấy giờ ai chẳng nghỉ T.T.Kh chính là người tình vườn Thanh của Nguyễn Bính. Nhưng đó chỉ là sự ngộ nhận của một kẻ si thơ T.T.Kh mà thôị
Thi sĩ Nguyễn Bính lúc còn trẻ có máu giang hồ, vào Nam ra Bắc mấy lần. Một lần dong ruổi, gặp đêm mưa lớn, ông ghé vào trọ tại một nhà ở vùng Thanh Hóa, được người lão bộc tiếp đãị Nhà có khu vuờn đẹp, trong nhà có cô gái trẻ ngồi quay tơ -mà ông gọi là "Người Vườn Thanh" - đã khiến ông rung động, thao thức bâng quơ, nhưng nghĩ mình còn nặng kiếp giang hồ nên chưa dám tính đến chuyện tình duyên.
Rồi mấy năm sau, ông lại có dịp qua vùng Thanh Hóa, bèn tìm đến chốn cũ, thì được người lão bộc năm xưa kể cho nghe "một thiên hận tình". Thời gian lại qua đi, ông gần như đã quên câu chuyện đó, thì đọc được những bài thơ của T.T.Kh xuất hiện trên báọ Ông thấy những bài thơ đó giống hệt thiên hận tình của "Người Vườn Thanh" năm nào, ông nghĩ rằng "Người Vườn Thanh" chính là T.T.Kh., và viết bài thơ "Dòng dư lệ để tặng nàng.
Mặc dầu xôn xao bàn tán và tranh dành lấy mình và lấy thơ của min`h. T.T.KH đã biến mất. Cho đến muà xuân năm 1938 ngày 30 tháng 10 thì trên tiểu thuyết thứ bảy laị xuất hiện T.T.KH với Bài thơ cuối cùng. -Dó là ba bài thơ mà T.T.KH đã để laị trong lòng tất cả người yêu thơ của bà. Cho đến thập kỷ 80, vẫn có người noí rằng bà còn sống và đã gặp bà, nhưng dù sao đó cũng chỉ là một lời noí mà thôị
Vậy T.T.KH nàng là ai ??? và vì ai mà làm thơ ??? Cái nghi vấn đã kéo daì hơn 50 năm cho đến năm 1994. Bà -D.T.L (tạm dấu tên) đã tiết lộ cái mà thiện hạ cho là "Thiên cơ bât' khả tiết lộ" cho nhà văn Thế Nhật, và đó cũng là cái chià khoá để mở cái cửa nghi vấn cho làng văn hoc. Vietnam.
Bài Thơ Thứ Nhất
T.T.Kh.
Thuở trước hồn tôi phơi phới quá
Lòng thơ nguyên vẹn một làn hương
Nhưng nhà nghệ sĩ từ đâu lại
Êm ái trao tôi một vết thương
Tai ác ngờ đâu gió lạ qua
Làm kinh giấc mộng những ngày hoa
Thổi tan âm điệu du dương trước
Và tiễn người đi bến cát xa
Ở lại vườn Thanh có một mình
Tôi yêu gió rụng lúc tàn canh
Yêu trăng lặng lẽ rơi trên áo
Yêu bóng chim xa nắng lướt mành
Và một ngày kia tôi phải yêu
Cả chồng tôi nữa lúc đi theo
Những cô áo đỏ sang nhà khác
Gió hỡi, làm sao lạnh rất nhiều !
Từ đấy không mong không dám hẹn
Một lần gặp nữa dưới trăng nghiêm
Nhưng tôi vẫn chắc nơi trời lạ
Người ấy ghi lòng: vẫn nhớ em ...
Đang lúc lòng tôi muốn tạm yên
Bỗng ai mang lại cánh hoa tim
Cho tôi ép nốt dòng dư lệ
Rỏ xuống thành thơ khóc chút duyên
Đẹp gì một mảnh lòng tan vỡ
Đã bọc hoa tàn dấu xác xơ
Tóc úa giết dần đời thiếu phụ
Thì ai trông ngóng chả nên chờ
Viết đoạn thơ đầu lo ngại quá
Vì tôi còn nhớ hẹn nhau xưa
Cố quên đi nhé, câm mà nín
Đừng thở than bằng những chuyện thơ !
Tôi run sợ viết lặng thinh nghe
Tiếng lá thu khô xiết mặt hè
Như tiếng chân người len lén đến
Song đời nào dám gặp ai về
Tuy thế tôi tin vẫn có người
Thiết tha theo đuổi nữa, than ôi !
Biết đâu tôi một tâm hồn héo
Bên cạnh chồng nghiêm luống tuổi rồi ..
Ngày lại ngày sáo rỗng
Giữa chợ đời chơ vơ
Hoang lạnh phút giây thừa
Não nề những giọt mưa
Đan Áo Cho Chồng
T.T.Kh.
"Chị ơi ! Nếu chị đã yêu
Đã từng lỡ hát ít nhiều đau thương,
Đã xa hẳn quãng đường hương,
Đã đem lòng gởi gió sương mịt mùng.
Biết chăng chị ? Mỗi mùa đông,
Đáng thương những kẻ có chồng như em,
Vẫn còn thấy lạnh trong tim,
Đan đi đan lại áo len cho chồng.
Như con chim hót trong lồng,
Hạt mưa nó rụng bên song bơ thờ.
Tháng ngày nổi tiếng tiêu sơ,
Than ôi! Gió đã sang bờ ly tan...
Tháng ngày miễn cưỡng em đan,
Kéo dài một chiếc áo len cho chồng.
Như con chim nhốt trong lồng,
Tháng ngày mong đợi ánh hồng năm nao!
Ngoài trời mưa gió xôn xao,
Ai đem khóa chết chim vào lồng nghiêm ?
Ai đem lễ giáo giam em ?
Sống hờ trọn kiếp trong duyên trái đời...
Lòng em khổ lắm chị ơi !
Trong bao tủi cực với lời mỉa maị
Quang cảnh lạ, tháng năm dài,
Đêm đêm nghĩ tới ngày mai giật mình!"
Ngày lại ngày sáo rỗng
Giữa chợ đời chơ vơ
Hoang lạnh phút giây thừa
Não nề những giọt mưa
Hai Sắc Hoa Tigôn
T.T.Kh.
Một mùa thu trước mỗi hoàng hôn
Nhặt cánh hoa rơi cảm thấy buồn
Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc
Tôi chờ người đến với yêu đương
Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng
Dải đường xa vút bóng chiều phong
Và phương trời thẳm mờ sương, cát
Tay vít dây hoa trắng chạnh lòng
Người ấy thuờng hay vuốt tóc tôi
Thở dài trong lúc thấy tôi vui
Bảo rằng: "Hoa dáng như tim vỡ
Anh sợ tình ta cũng thế thôi!"
Thuở ấy nào tôi đã hiểu gì
Cánh hoa tan tác của sinh ly
Cho nên cười đáp: "Màu hoa trắng
Là chút lòng trong chẳng biến suy!"
Đâu biết một đi một lỡ làng,
Dưới trời đau khổ chết yêu đương
Người xa xăm quá! Tồi buồn lắm,
Trong một ngày vui pháo nhuộm đường...
Từ đấy, thu rồi, thu lại thu...
Lòng tôi còn giá đến bao giờ
Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ
Người ấy, cho nên vẫn hững hờ
Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạt lẽo của chồng tôi
Mà từng thu chết, từng thu chết
Vẫn giấu trong tim bóng một người
Buồn quá! Hôm nay xem tiểu thuyết
Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa
Nhưng hồng tựa trái tim tan vỡ
Và đỏ như màu máu thắm pha!
Tôi nhớ lời người đã bảo tôi
Một muà thu trước rất xa xôi...
Đến nay tôi hiểu thì tôi đã
Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi!
Tôi sợ chiều thu nhạt nắng mờ
Chiều thu hoa đỏ rụng. Chiều thu
Gió về lạnh lẽo chân mây vắng
Người ấy sang sông đứng ngóng đò
Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng
Trời ơi! Người ấy có buồn không
Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng.
Ngày lại ngày sáo rỗng
Giữa chợ đời chơ vơ
Hoang lạnh phút giây thừa
Não nề những giọt mưa.
Trả lời người yêu
-Thâm Tâm viết bài thơ trả lời T.T.Kh
Các anh hãy uống thật say,
Cho tôi uống những cốc đầy rồi im
Giờ hình như quá nửa đêm?
Lòng đau mang lại cái tin cuối mùa.
Hơi đàn buồn như trời mưa
Các anh tắt nốt âm thừa đi thôi!
Giờ hình như ở ngoài trời
Tiếng xe đã nghiếng rã rời ra đi.
Hồn tôi lờ mờ sương khuya
Bởi chưng tôi viết bài thi trả lời
Vâng, tôi vẫn biết có người
Một đêm cố tưởng rằng tôi là chồng.
Ðể hôm sau khóc trong lòng
Vâng, tôi vẫn biết cánh đồng thời gian.
Hôm qua rụng hết lá vàng
Và tôi lỡ chuyến chiều tàn về không.
Tiếng xe trong vết bụi hồng
Nàng đi thuở ấy nhưng trong khói mờ
Tiếng xe trong xác pháo xưa
Nàng đi có mấy bài thơ trở về.
Tiếng xe mở lối vu quy
Hay là tiếng khóc nàng chia cuộc đời!
Miệng chồng, Khánh gắn trên môi,
Hình anh, mắt Khánh sáng ngời còn mơ.
Từ ngày đàn chia đường tơ,
Sao tôi không biết hững hờ nàng đan.
Kéo dài một chiếc áo len
Tơ càng đứt mối, nàng càng nối dây.
Nàng còn gỡ mãi trên tay,
Thì tơ duyên mới đã thay hẳn màu.
Góp hai thứ tóc đôi đầu
Sao còn đan nối những câu tâm tình?
Khánh ơi! Còn hỏi gì anh?
Lá rơi đã hết màu xanh, màu vàng.
Chỉ kêu những tiếng thu tàn,
Tình ta đã chết anh càng muốn xa.
Chiều tan, chiều tắt, chiều tà
Ngày mai, ngày mốt, vẫn là ngày nay.
Em quen mất lối chim bay
Và em đã chán trông mây trông mờ.
Ðoàn viên từng phút từng giờ
Sóng yên lặng thế, em chờ gì hơn?
Từng năm, từng đứa con son
Mím môi vá kín vết thương lại lành.
Khánh ơi! Còn hỏi gì anh?
Xưa tình đã vỡ, nay tình lại nguyên.
Em về đan mối tơ duyên
Vào tà áo mới, đừng tìm duyên xưa.
Bao nhiêu giọt lệ còn thừa
Hãy dành mà khóc những giờ vị vong.
Bao nhiêu những cánh hoa hồng
Hãy dâng cho trọn nghĩa chồng, hồn cha.
Nhắc làm chi chuyện đôi ta
Cuộc đời anh đã phong ba dập vùi....
Hãy vui lên các anh ơi!
Nàng đi tôi gọi hồn tôi trở về.
Tâm hồn lạnh nhạt đêm nghe
Tiếng mùa lá chết đã xê dịch chiều.
Giờ hình như gió thổi nhiều
Những loài "hoa máu" đã gieo nốt đời.
Bao nhiêu nghệ sĩ nổi trôi
Sá chi cái đẹp dưới trời mong manh.
Sá chi những chuyện tâm tình
Lòng đau, đem chứa trong bình rượu cay!
Ngày lại ngày sáo rỗng
Giữa chợ đời chơ vơ
Hoang lạnh phút giây thừa
Não nề những giọt mưa
Bài Thơ Cuối Cùng
T.T.Kh.
Anh hỡi tháng ngày xa quá nhỉ ?
Một mùa thu cũ, một lòng đau...
Ba năm ví biết anh còn nhớ,
Em đã câm lời, có nói đâu !
Đã lỡ, thôi rồi ! Chuyện biệt ly,
Càng khơi càng thấy lụy từng khi
Trách ai mang cánh "ti-gôn" ấy,
Mà viết tình em, được ích gì ?
Chỉ có ba người đã đọc riêng,
Bài thơ "đan áo" của chồng em.
Bài thơ "đan áo" nay rao bán,
Cho khắp người đời thóc mách xem...
Là giết đời nhau đấy, biết không ?
...Dưới giàn hoa máu tiếng mưa rung,
Giận anh, em viết dòng dư lệ,
Là chút dư hương: điệu cuối cùng!
Từ đây, anh hãy bán thơ anh,
Còn để yên tôi với một mình,
Những cánh hoa lòng, hừ ! Đã ghét,
Thì đem mà đổi lấy hư vinh.
Ngang trái đời hoa đã úa rồi,
Từng mùa gió lạnh sắc hương rơi...
Buồng nghiêm thờ thẩn hồn eo hẹp,
Đi nhớ người không muốn nhớ lời !
Tôi oán hờn anh, mỗi phút giây,
Tôi run sợ viết, bởi rồi đây
Nếu không yên được thì tôi chết
Đêm hỡi ! Làm sao tối thế nầy ?
Năm lại năm qua cứ muốn yên
Mà phương ngoài gió chẳng làm quên;
Và người vỡ lỡ duyên thầm kín,
Lại chính là anh ? Anh của em!
Tôi biết làm sao được hỡi trời ?
Giận anh, không nỡ! Nhớ không thôi!
Mưa buồn, mưa hắt, trong lòng ướt...
Sợ quá đi, anh... "có một người" !...
Ngày lại ngày sáo rỗng
Giữa chợ đời chơ vơ
Hoang lạnh phút giây thừa
Não nề những giọt mưa
Dòng Dư Lệ (Nguyễn Bính ngỡ T.T.KH
là người con gái Vườn Thanh.....)
Nguyễn Bính
Bài thơ ông đã viết cho T.T.Kh.
Cho tôi ép nốt dòng dư lệ
Rỏ xuống thành thơ khóc chút duyên
TTKH
Gió đưa xác lá về đường
Thu sang nhuộm cả sầu thương một trời
Sầu thương nhuộm lấy hồn tôi,
Đêm qua ngồi đọc thơ người xa xăm.
Một ngàn năm, một vạn năm,
Con tằm vẫn kiếp con tằm vương tơ.
Tặng người gọi một dòng thơ
Hay là dòng nước mắt thừa đêm qua?
Đường về Thanh Hóa bao xa
Bao giờ ra nhớ rủ ta với, chàng
Bảo rằng quan chẳng cho sang
Ai đời quan cấm đò ngang bao giờ!
Vườn Thanh qua đấy năm xưa
Trọ nhờ đêm ấy trời mưa tối trời
Quanh lò sưởi ấm, bên tôi
Bên người lão bộc đương ngồi quay tơ
Tuổi nàng năm ấy còn thơ
Còn bao hứa hẹn đợi chờ một mai.
(Rồi đây bao gió bụi đời,
Tôi quên sao được con người vườn Thanh).
Lạnh lùng canh lại sang canh,
Lòng tôi thao thức với tình bâng quơ.
Bởi sinh lạc kiếp giang hồ,
Dám đâu toan tính xe tơ giữa đường.
Thu sang rồi lại thu sang
Cúc bao lần nở, lá vàng bao rơi?
Bao nhiêu vật đổi sao dời?
Đường bao dặm thẳm! Hỡi người bốn phương!
Trọ bao nhiêu quán bên đường,
Nhưng không lần nữa qua vườn Thanh xưa.
Cô nàng năm ấy quay tơ
(Tôi quên sao được!) Hẳn chưa lấy chồng.
Một hôm lòng lại nhủ lòng:
"Nơi đây giáp với cánh đồng vườn Thanh"
Rồi tôi len lén một mình
Ra đi với một tấm tình hây hây.
Đường mòn tràn ngập bông may
Gió heo (mây) báo trước một ngày thu sang.
Dừng chân trước cửa nhà nàng.
Thấy hoa vàng với bướm vàng hôn nhau.
Tìm nàng chẳng thấy nàng đâu.
Lá rơi lả tả bên lầu như mưa...
Chợt người lão bộc năm xưa
Từ đâu mang mảnh guồng tơ lại nhà
Một hai xin phép ông già
Trọ nhờ đêm ấy, nữa là hai đêm.
Ông già nể khách người quen.
Ngậm ngùi kể lại một "thiên hận tình."
Rồi ông kết: (giọng bất bình)
"Trời cay nghiệp thế cho đành! Thưa ông,
Cô tôi nhạt cả môi hồng,
Cô tôi chết cả tấm lòng ngây thơ.
Đâu còn sống lại trong mơ,
Đâu còn sống lại bên bờ sông yêu?
Buồng the sầu sớm thương chiều.
Khóc thầm biết có bao nhiêu lệ rồi.
Tơ duyên đến thế là thôi!
Thế là uổng cả một đời tài hoa.
Đêm đêm bên cạnh chồng già
Và bên cạnh bóng người xa hiện về..."
Rùng mình tôi lại gạt đi:
"Già ơi! Thảm lắm! Kể chi dài dòng?
Cháu từ mắc số long đong,
Yêu đương chìm tận đáy lòng đã lâu.
Đau thương qua mấy nhịp cầu,
Cạn dòng nước mắt còn đâu khóc người!
"Dối già một chút mà thôi,
Nghe lời già kể cháu mười đêm luôn
Chợt thương, chợt khóc, chợt buồn
Cháu như một kẻ mất hồn, già ơi!"
Truyện xưa hồ lãng quên rồi,
Bỗng đâu xem được thơ Người Vườn Thanh
Bao nhiêu oan khổ vì tình,
Cớ sao giống hệt chuyện mình gặp xưa?
Phải chăng? Mình có nên ngờ?
Rằng người năm ngoái bây giờ là đây?
Ngày lại ngày sáo rỗng
Giữa chợ đời chơ vơ
Hoang lạnh phút giây thừa
Não nề những giọt mưa
T.T.KH là gì?
T chữ thứ nhất là TRẦN
T chữ thứ hai là THANH
KH chữ thứ ba là KHÓC
KHÓC ở đây là khóc cho mối tình có duyên không nợ, khóc cho cái éo le cuộc đờị Tạo hoá chớ trêu kiến cho họ gặp nhau rồi đem cho họ bao nhiêu là nước mắt ngậm ngùi khi xa nhau.
THANH là Thanh Tâm. là tác giả của bài "Hoa "Ti-gôn"" , Ông hiện cư ngụ tại Hà nội, là người đã tạo cho T.T.KH những cảm xúc để viết lên những giận hờn, thương xót, và khoc' thương. Người đã mang nặng chữ chung, thủy với chữ tình, đã gắn bó với thơ T.T.KH, với cái hồn của nàng suôt' hơn 50 năm trời đằng đẵng. Môt. người mà hôm nay thân đã tàn sức đã tận, nhưng tâm hồn vẫn lâng lâng cái trẻ trung, cái nhớ thương ray rứt về cố nhân. Một người có tâm hồn cao thương và sắc đá, trước những thử thách chơ trêu của tạo hoá, nhưng laị mềm mại, đắng cay trong từng ngòi but' ông buông lơị
TRẦN là Trần Thị Chung , ( Tên thường goị là Trần Thị Vân Chung ) Sinh ngày 25-8-1919 tại thị xã Thanh Hoá, Hà Nộị Sinh trưởng trong một gia đình Quan lại thời bấy giờ, Vân Chung có một người anh cả, hai người em gái và một người em trai ut'. Nam 1934, qua mối mai, gia đình nàng đã hứa gả nàng cho môt. luật sư (Lê Ngọc Chấn, ông đã chết sau khi mãn tù cải tạo hoc. tập). Hiện nay bà cùng các con sinh sống ở miền nam nước Pháp trong một thị xã nhỏ và bà vẫn tiếp tục làm thơ, viết văn với nhiều bút hiệu khác khau như Vân Nương, Tơ Sương v.v...
KN
Tưởng rằng mọi nổi đau sẽ ra đi trên đôi cánh của thời gian. Nhưng lúc ấy chính thời gian lại hóa nổi đau
em yêu mưa.. vì em yêu anh... cơn mưa của đời em ơi...em nhớ anh lắm !
GỬI T.T.KH.
Thâm Tâm
Các anh hãy uống thật say,
Cho tôi uống những cốc đầy rồi im.
Giờ hình như quá nửa đêm,
Lòng đau mang lại cái tin cuối mùa
Hơi đàn buồn như trời mưa,
Các anh tắt nốt âm thừa đi thôi.
Giờ hình như ở ngoài trời,
Tiếng xe đã nghiếng rã rời ra đi.
Hồn tôi lơ mờ sương khuya,
Bởi chưng tôi viê’t bài thơ trả lời
Vâng, tôi biết có một người,
Một đêm cố tưởng rằng tôi là chồng.
Để hôm sau khóc trong lòng,
Vâng, tôi vẫn biết cánh đồng thời gian
Hôm nay rụng hết lá vàng,
Và tôi lo chuyến chiều tàn về không.
Tiếng xe trong vết bụi hồng,
Nàng đi thuở ấy, nhưng trong khói mờ
Tiếng xe trong xác pháo xưa,
Nàng đi có mấy bài thơ trở về,
Tiếng xe mở lối vu quy
Hay là tiếng khóc nàng chia cuộc đời
Miệng chồng, Khánh gắn trên môi
Hình anh, mắt Khánh sáng ngời còn mơ,
Từ ngày đàn chia đường tơ,
Sao tôi không biết hững hờ nàng đan.
Kéo dài một chiếc áo len,
Tơ càng đứt mối, nàng càng nối dây.
Nàng còn gỡ mãi trên tay,
Thì tơ duyên mới đã thay hẳn màu
Góp hai thứ tóc đôi đầu,
Sao còn đan nối những câu tâm tình
Khánh ơi, còn hỏi gì anh?
Lá rơi đã hết màu xanh màu vàng
Chỉ kêu những tiếng thu tàn,
Tình anh đã chết anh càng muốn xa.
Chiều tan, chiều tắt, chiều tà,
Ngày mai, ngày mốt, vẫn là ngày nay.
Em quên mất lối chim bay,
Và em đã chán trông mây trông mờ
Đoàn viên từng phút, từng giờ,
Sống yên lặng thế em chờ gì hơn.
Từng năm từng đứa con son,
Mỉm cười vá kín vết thương lại lành
Khánh ơi! Còn hỏi gì anh?
Xưa tình đã vỡ, nay tình lại nguyên.
Em về đan mối tơ duyên,
Vào tà áo mới, đừng tìm duyên xưa.
Bao nhiêu giọt lệ còn thừa,
Hãy dành mà khóc những giờ vị vong
Bao nhiêu những cánh hoa hồng
Hãy dâng cho trọn nghĩa chồng, hồn cha.
Nhắc làm chi chuyện đôi ta,
Cuộc đời anh đã phong ba dập vùi...
Hãy vui lên, các anh ơi
Nàng đi tôi gọi hồn tôi trở về
Tâm hồn lạnh nhạt đêm nghe,
Tiếng mùa lá chết đã xê dịch nhiều
Giờ hình như gió thổi nhiều,
Những loài "hoa máu" đã giao nốt đời
Bao nhiêu nghệ sĩ nổi trôi,
Sá chi cái đẹp dưới trời mong manh.
Sá chi những chuyện tâm tình,
Lòng đau đem chứa trong bình rượu cay!
KN
Tưởng rằng mọi nổi đau sẽ ra đi trên đôi cánh của thời gian. Nhưng lúc ấy chính thời gian lại hóa nổi đau
em yêu mưa.. vì em yêu anh... cơn mưa của đời em ơi...em nhớ anh lắm !
Còn đây chính là bài thơ Thâm Tâm viết cho T.T.Kh mà người ta cho là để kết thúc mối tình bí mật đó!
Dang Dở
Khi biết lòng anh như đã chết,
Mây thôi hồng mà lá cũng thôi xanh.
Màu hoa tươi cũng héo ở trên cành.
Và vũ trụ thãy một màu đen tốị
Anh cố giữ lòng anh không bối rối,
Để mơ màng tưởng nhớ phút giây xưạ
Em cùng anh sánh gót dưới bóng dừa,
Một đêm trăng sáng trên đường đá đỏ.
Em nói những gì? Anh còn nhớ rõ,
Nhưng làm sao ? Ai hiểu tại làm sao ?
Chim muốn bay, cũng giữ chẳng được nào,
Tình đã chết, có mong gì sống lại!
Anh không trách chi em điều ngang trái,
Anh không buồn số kiếp quá mong manh!
Có gì đâu bướm muốn xa cành,
Anh cứ tiếc cái gì xưa đã chết.
Nhưng anh biết cái gì xưa đã chết,
Anh càng buồn càng muốn kết thành thơ,
Mộng đang xanh, mộng hóa bơ phờ,
Đây bài thơ chót kính dâng tặng bạn.
Và thành chúc đời em luôn tươi sáng,
Như mộng kiều đầm ấm tuổi xuân xanh,
Như hương trinh bát ngát ý dịu lành,
Hòa nhạc mới chiều dâng tơ hạnh phúc.
Cuộc ly biệt ngờ đâu vừa đúng lúc,
Lòng bâng khuâng, bối rối trước khúc quanh,
Đi không đành, mà ở cũng không đành,
Muôn chim Việt hãy về thành Nam cũ.
Chiều nay lạnh, có nhiều sương rơi quá,
Nhưng lòng anh đã bình thản lại rồị
Hết đau buồn và cảm thấy sục sôị
Niềm uất hận của một thời lạc lốị
Lấy nghệ thuật làm trò hề múa rối,
Đem tài hoa cung phụng sóng mắt huyền.
Để khẩn cầu xin một nụ cười duyên;
Nàng kiều nữ chốn lầu hoa thầm kín.
Trong khi đó, thanh niên không bịn rịn.
Giã gia đình, trường học để ra đị
Họa xâm lăng đe dọa ở biên thùy,
Kêu gọi lính giục lòng trai cứu quốc.
Thôi em nhé! từ đây anh cất bước,
Em yên lòng vui hưởng cuộc đời vuị
Đừng buồn thương, nhớ, tiếc, hoặc ngậm ngùi,
Muôn việc thảy đều do nơi số kiếp.
KN
Tưởng rằng mọi nổi đau sẽ ra đi trên đôi cánh của thời gian. Nhưng lúc ấy chính thời gian lại hóa nổi đau
em yêu mưa.. vì em yêu anh... cơn mưa của đời em ơi...em nhớ anh lắm !
Truyện Tình TTKH (st) Thơ T.T.Kh.
Đôi dòng tiểu sử:
Chưa bao giờ có tiểu sử vì T.T.Kh. chưa bao giờ xuất hiện trước công chúng...
Đôi Dòng Cảm Tưởng
Vào khoảng giữa năm 1937 , có một thi nhân dưới bút hiệu TTKH đã xuất hiện trên thi đàn Việt Nam làm xôn xao giới dư luận. Người ta không hề được biết thi nhân là ai, tên thật là gì, ở nơi nào... thậm chí là nam hay là nữ? Người ta chỉ biết căn cứ vào những dòng huyết lệ của thi nhân mà gọi là nàng, một nàng thiếu phụ trẻ, có thế thôi!
Nàng chỉ viết duy nhất có bốn bài thơ được lần lượt đăng trên tạp chí Phụ Nữ thời nay vào thời bấy giờ. Nhưng cũng chỉ với bốn bài thơ vỏn vẹn ấy, nàng đã làm thao thức không biết bao nhiêu trái tim của các thi sĩ đương thời. Rất nhiều thi nhân đã tự cho mình là nhân vật chàng, nhân vật được yêu đương nhung nhớ trong thơ T.T.Kh. , rồi viết rất nhiều bài thơ cho nàng.
Tiêu biểu trong số đó, chúng ta đọc những dòng thơ Nguyễn Bính:
... Vâng , tôi biết có một người
Một đêm cố tưởng rằng tôi là chồng
Để hôm sau khóc trong lòng
Vâng , tôi vẫn biết cánh đồng thời gian ....
Tình cảm càng nồng nàn, tha thiết hơn nữa khi thi sĩ đã đặt cho nàng cả một cái tên :
... Khánh ơi , còn hỏi gì anh ? ...
... Miệng chồng Khánh gắn trên môi
Hình anh mắt Khánh sáng ngời còn mơ ....
Mạo nghĩ, mỗi một người yêu thơ cũng nên một lần đọc qua thơ tình T.T.Kh. Đọc thơ T.T.Kh. để hiểu được tiếng lòng bi thương của một người phụ nữ thời bấy giờ, mà có lẽ cũng là của mọi thời đại. Đọc thơ TTKH chúng ta không khỏi bàng hoàng xót xa cho cảnh ngộ ngang trái của những người yêu nhau. Có tình yêu đơm hoa kết trái nở rộ, có tình yêu gào thét nhớ nhung, thì cũng có tình yêu mãi mãi chỉ là một hơi thở dài trong bóng tối mà thôi ...
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét